Ahmed es-Suheyl
Irak’ta siyasi taraflar arasında, protestoların baskısı altında istifa eden Başbakan Adil Abdulmehdi’nin göreve iadesi tartışmaları yeniden gündeme geldi.
Bu öneri, göstericilerin yanı sıra siyasi partilerin büyük bir çoğunluğu tarafından reddediliyor.
Kulis bilgileri, İran’a yakınlığıyla bilinen Bina Koalisyonu’nun Abdulmehdi’nin yeniden başbakanlık makamına geçmesi veya halihazırda başında bulunduğu ‘yetkileri sınırlandırılmış günlük işleri yürütmekle sorumlu hükümetin’ erken seçimlere kadar devam etmesi için çabaladığına işaret ediyor.
Önerinin sahibi ve reddeden cephe
Summaria News isimli haber sitesine konuşan bir siyasi kaynak, “İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Genel Sekreteri Ali Şemhani’nin Irak ziyaretinin amacı, görevinden istifa eden Başbakan Adil Abdulmehdi’nin erken seçimler düzenlenene kadar görevine devam etmesi önerisinde bulunmaktı” dedi.
Kaynak, “Cumhurbaşkanı Berhem Salih ile Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki’nin de aralarında bulunduğu bazı siyasi liderler bu öneriyi reddetti” ifadelerini kullandı.
Bu öneriye en çok tepki gösteren tarafın, 5 aydır meydanları terk etmeyen ve Abdulmehdi’yi protesto hareketini sindirmeye çalışmakla suçlayan göstericiler olması bekleniyor. Ayrıca Iraklı Şiilerin en üst dini mercii Ali es-Sistani’nin de bu duruma karşı çıkacağı öngörülüyor.
Öneriyi reddeden cephede Sadr Hareketi, Nasr Koalisyonu, Ulusal Hikmet Hareketi, Vataniye Koalisyonu ile diğer bazı partiler yer alıyor.
Başbakan adayı krizinde uzlaşı ihtimali
Şarku’l Avsat Independent Arabia’dan aktardığı habere göre, yeni başbakan adayı krizini çözümü için son üç gündür Şii siyasi partiler içinde yoğun toplantılar düzenleniyor. Başbakanlık makamı için Irak Ulusal İstihbarat Kurumu Müdürü Mustafa el-Kazımi ve eski bakan Ali eş-Şukri isimlerinin ön plana çıktığı belirtiliyor.
İran destekli Şii partilerin Kazımi’ye yönelik itirazları, Şemhani ile yapılan görüşmenin ardından azalmış gibi görünüyor. Siyasi partilerin Kazımi üzerinde uzlaşı sağlaması muhtemeldir. Çünkü Kazımi, ABD ve İran arasında çözüm unsuru olarak görülüyor. Şukri’nin adaylık şansını zorlaştıran faktör ise Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr’ın bu adaylığa karşı çıkması. Şukri, geçtiğimiz yıllarda Sadr Hareketi kadrolarından ayrılmıştı.
En büyük parlamento grubu ve Abdulmehdi’nin dönüşü
Bina Koalisyonu Milletvekili Halid el-Esedi, açıklamasında, “Siyasi partiler arasında hükümetin kurulması ve yeni bir aday seçilmesi yönünde müzakereler yapılıyor. Uzlaşı sağlanamaması halinde Abdulmehdi’nin görev süresini uzatma önerisinde bulunanlar var. Abdulmehdi hükümetine yeniden güvenoyu verilmesi fikrini öne sürenler, objektif gerekçeler dile getiriyor. Genel eğilim ise yeni bir adayın seçilmesi yönünde. Üzerinde tartışılan adaylar var. Müzakerenin bu hafta içinde sonuçlanmasını ümit ediyoruz ki böylece Cumhurbaşkanı Berhem Salih anayasada en büyük parlamento grubuyla ilgili prosedürleri uygulayabilsin. Bina Koalisyonu’nu en büyük parlamento grubu olarak görüyoruz” dedi.
Fetih yalanladı
Fetih Koalisyonu Milletvekili Hanin Kudva, ülke basında Abdulmehdi’nin göreve iadesi için Şii-Sünni-Kürt koalisyonun oluşturulduğu yönünde çıkan iddiayı yalanladı.
Kudva, “Böyle bir koalisyon yok. Yeni bir başbakan seçilmesi için çalışmalar devam ediyor. Abdulmehdi’nin göreve iadesinin önünde engeller var. Birinci engel, iktidar değişikliğinin barışçıl yollarla yapılmasını destekleyen Irak anayasasıdır. Anayasa, istifasını sunan bir başbakanın geri dönmesine izin vermez. İkinci engel ise Abdulmehdi’nin iktidarda olmasına karşı olan halktır” diye konuştu.
Mevcut durum tüm tarafları razı olmaya zorlayabilir
Bağımsız siyasetçi İbrahim es-Sumeydi, “Herkes Abdulmehdi’nin göreve iadesinden endişe ediyor. Ancak siyasi müzakerelerin alternatif üzerinde uzlaşı sağlayamaması durumunda bu durumu kabullenmek zorunda kalabilirler” dedi.
Independent Arabia’ya konuşan Sumeydi, “Uluslararası, bölgesel ve siyasi krizlerin üstesinden gelecek yönetim ve siyasi tecrübesi bulunan ve bu makama oturmaya yetkin tüm isimler, şu anki ekonomik kriz ve petrol fiyatlarındaki düşüş sebebiyle başbakanlık koltuğuna oturma hususunda isteksiz görünüyor. Abdulmehdi’nin seçim tarihini belirlemesi ve seçimlere ilişkin yasal düzenlemeler yapması durumunda ve siyasi partilerin de onayı olursa günlük işleri yürütmekle sorumlu hükümetin başında kalma ihtimali olabilir. Fakat bu aynı zamanda anayasanın ihlali anlamına geliyor” ifadelerini kullandı.
Irak’ta yeni başbakan adayının seçilmesi için tanınan anayasal sürenin sona ermesinin ardından Abdulmehdi’nin 2 Mart’ta günlük işleri yürütmekle sorumlu hükümetin başkanlığından istifa etmesi bekleniyordu ancak bunun yerine hükümet toplantılarına katılmama kararı aldığını duyurdu. Ayrıca seçimlerin 4 Aralık’ta düzenlenmesi teklifinde bulunan Abdulmehdi, Meclis’i seçim yasası ve Seçim Komiserliği’yle ilgili düzenlemeleri tamamlamaya çağırdı.
Destek veren silahlı gruplar
Iraklı gazeteci Mustafa Nasır, açıklamasında şu ifadeleri kullandı;
“Fetih Koalisyonu’na bağlı askeri gruplar Abdulmehdi’nin göreve iadesini istiyor. Bu adımın önünde birçok engel gözüküyor. En başta da Abdulmehdi’nin yaptığı son açıklama geliyor. Nitekim Abdulmehdi, göreve devam etme konusunda istekli olmadığını belirtti. Ayrıca bunun için tanınan anayasal süre bitmek üzere ve Abdulmehdi’nin ismi adaylar arasında bulunmuyor. Abdulmehdi ismi ikinci bir kişinin başbakanlık makamına geçmesini engellemek ümidiyle sadece medyada dolaşıyor. Bazı siyasi partilerin başka bir adayın geçmesini engellemek adına Abdulmehdi’nin kalmasını olabildiğince uzatmaya çalışacağı görüşündeyim.”
Geri dönüşü imkânsız
Gazeteci Haydar el-Bedri, “Çoğu siyasi parti bir kez daha Abdulmehdi’nin geri dönüşünü reddettiğini ilan etti. Galiba bu konuda destek veren bir tek Kürt partileri var. Abdulmehdi’nin geri dönüşü artık imkânsız. Şii partiler tarafından destek görmesi oldukça zor. Bu partilerin bir kez daha Abdulmehdi’ye destek vermesi, kendi elleriyle sonlarını getirme anlamına gelir. Şii partilerin geleneksel tercihler yerine liberallere yakın yeni bir seçeneğinin olduğunu düşünüyorum” diye konuştu.
İran ulusal güvenlik tehdidi
Siyasi analist Ahmed eş-Şerifi, açıklamasında şunları söyledi;
“İran’a yakın partiler Abdulmehdi’nin göreve iadesi için çalışıyorlar ancak başarısız olacaklar. Ali Şemhani’nin Irak’a gelmesinin hedefi, Abdulmehdi’nin göreve devam etmesi ve bunun önündeki engelleri kaldırmaktı. İran, başbakanlık makamına bağımsız bir ismin geçmesini ulusal güvenliği için tehdit olarak görüyor. Ancak aralarındaki birliğin çökmesi sebebiyle İran’a yakın partilerin başka seçeneklere yönelmek zorunda kalacağını öngörüyorum. Bu partiler Abdulmehdi’nin yeniden dönmesine destek verme niyetlerinin olduğunu yalanlıyorlar. Çünkü bu konuda sokağın ve dini mercinin (Ali es-Sistani) reddedici tavrını biliyorlar. Ancak yine de üstü örtülü bir biçimde Abdulmehdi’nin dönüşüne destek veriyorlar.”
Irak’ta istifa eden Başbakan Abdulmehdi’nin göreve iade tartışması
Irak’ta istifa eden Başbakan Abdulmehdi’nin göreve iade tartışması
لم تشترك بعد
انشئ حساباً خاصاً بك لتحصل على أخبار مخصصة لك ولتتمتع بخاصية حفظ المقالات وتتلقى نشراتنا البريدية المتنوعة